7 Contoh Cerpen Bahasa Bali Lengkap dengan Berbagai Tema dan Genre

31 Januari 2023 09:34 WIB
Contoh cerpen bahasa Bali.
Contoh cerpen bahasa Bali. ( Kompas.com)

Sonora.ID - Dalam artikel ini membahas mengenai contoh cerpen dalam bahasa Bali. Sebelumnya, sudahkah kamu tahu apa itu cerpen?

Mengutip dari buku berjudul Cerita Pendek dan Cerita Fantasi, cerita pendek (cerpen) merupakan sebuah cerita yang biasanya diangkat dari satu peristiwa atau pengalaman seseorang yang paling berkesan dan paling menarik untuk diceritakan kepada orang lain dengan tujuan untuk memberikan edukasi secara moral, religi atau sebagai hiburan.

Sama seperti halnya karya sastra lainnya, sebuah cerpen pun biasanya memiliki unsur-unsur yang mendukungnya, yaitu unsur intrinsik dan ekstrinsik.

Unsur intrinsik merupakan unsur yang ada di dalam cerita seperti tema, tokoh dan penokohan, latar, alur, sudut pandang, dan amanat.

Sementara itu, unsur ekstrinsik cerpen adalah unsur-unsur yang berada di luar cerita, tapi secara tidak langsung memengaruhi bentuk cerita atau karya sastra tersebut, misalnya, nilai sosial, nilai moral, nilai budaya, nilai agama.

Nah, guna memahami dengan benar hakikat cerpen berikut ini beberapa contoh cerpen bahasa Bali yang dilansir dari berbagai sumber sebagai bahan untuk belajar.

Baca Juga: 5 Contoh Pidarta Bahasa Bali Lengkap, Beragam Tema, dan Singkat

Contoh Cerpen Bahasa Bali 

Contoh 1

Arok 

I Arok mula duweg. Duweg nyopét. Duweg mamaling. Duweg mamégal. Kanti duweg mamantra. Sakancan Betara tawanga. Betara Bukit Kangin. Betara Bukit Kauh. Betara Bukit Kaja Kauh. Yén ia suba teka, makejang jejeh. Krana pipis di kantongé bisa makisid.

Ipidan I Arok taén ketara nyopét di gocékan. Awakné daldala tekén paturu bebotohé. Kanti kenyel liman bebotohé naldal. Tusing bingklak nang abedik. Ada ngorahang I Arok maan pica besi kuning. Besi ané ngranayang teguh.

Uli sesukat kéto, I Arok sayan-sayan pesan bikasné. Marasa tekén awak teguh. Uat kawat mabalung besi. Timpal-timpalné nang abesik sing ada bani. Yén suba ia matagihan, sing ada bani tulak.

Buina I Arok demen pesan mutang. Yén dadi tulisang, méh bek kertasé pragat adanné I Arok dogén ngenah. Di banjar mutang. Di patuakan mutang. Di penggak mutang. Ané padalem Mémé Simpen. Mémé Simpen madagang nasi bé guling. Tusing taén makatang pipisné I Arok. Pragat ingetanga nginyukang saté pusutné ajak kritik bé gulingné.

Dugasné cenik I Arok tusing kakéto. Ia alep. Rungu tekén rerama. Jemet matulung tekén braya. Makejang ngorahang demen ngajak ia. Bisa matilesang awak. Bisa nongosang awak. Di kénkénné timpal-timpalné nyak ngajak malali. Di subané nawang galang, lantas matimpal ajak soroh bebotoh ia magenti bikas. Di gocékan ia malajah mulangin siap. Malajah ngembar siap. Buina mula duweg ia mabulangan, makembar. Yén ia ngembar pepesan menang. Ia masih nawang ules siap ané lakar menang. Yén siap putih nglawan siap biing. Orahanga pamangku ngantebang guling. Yén siap klawu mapadu ajak siap putih orahanga bojog ngamah kapas.

Kayang jani, tusing tawang bapanné I Arok ané sujati. Méméné tusing inget ané encén kadén bapanné ané seken. Méménné ngorahang soroh ajak liu matungin. Ben kaliwat paling méménné, lantas adadina I Arok. Krana karok bapanné.

Ben kaliwat liu anaké nyambatang ané jelé-jelé. I Arok morahan ajak tiang lakar dadi pamangku. Apang paek ajak Betara. Tiang nuutang dogén kenehné.

“Luung masih,” kéto tiang masaut. Ia lantas mawinten. Tiang mabesen, “Asal eda sesarin timpalé copét cai.”

Ia majanji tusing lakar malaksana ané jelé-jelé. Jani, ia sabilang lakar kija-kija makamben putih. Masaput putih. Maudeng putih. Kanti kulitné putih krana bulénan.

Anut pesan I Arok. Sabilang ané tepukina tuturina.

“Sing dadi mobad. Sing dadi mamaling. Sing dadi mamitra. Sing dadi nyalanang aji ugig. Apang paek suargané. Apang luung tepukin ajak makejang.”

Bibihné I Arok mula mataksu. Sabilang ané tuturina makejang ngresepang. Nyak anggut-anggut. Apa buin jani, ia tusing nyak ngetep kumis ajak jenggotné. Ia mula kapéngan. Énggal pesan bek pipinné. Sayan nyeremang sebengné I Arok.

“Dé, kénkén pajalan icangé?” ia matakon.

Tiang sing nyak nyautin énggal-énggal. Apang ngenah makeneh.

“Ngenah luung!”

“Dadi ngenah luung?”

“Aa. Jatiné cai mapi-mapi.”

“Eda ngéndah ngomong. Nyanan peléngan makisid.”

“Awak suba dadi pamangku. Tusing dadi énggal gedeg.”

“Lamun kéto cub. Buung gedeg.”

Tiang kedék. “Arok-arok eda ja mobadin awak.” Tiang ngrieng di keneh.

“Dadi mendep?”

“Tusing, icang anggob tekén pajalan cainé. Uli pidan cai kakéné sinah tusing rebut utang. Rebut munyin pisaga. Utang di Mémé Simpené suba kabayah?”

“Suba. Sesariné anggon mayah. Sisanné anggon icang meli sepéda motor.”

Tiang ngon tekén kadueganné I Arok. Ia bisa masih ngusadén. Sabilang mubad kemo liu bakat segeranga. Liu bakatanga pipisné. Yén suba seger, sabilang rainan ngaba banten. Yén sing banten, amplop dadi aturang.

Mirib ben kaliunan mamantra, Jani I Arok ngaku sakit ajak tiang. Ia ngaku kalah masiat dugasné ngubadin Pekak Sanglir. Pekak Sanglir ngelah sakit ketug. Yén ada anak majeritan. Yén ada anak ngortaang ané aéng-aéng. Pekak Sanglir nagih malaib. Mengkeb di betén longan apang tusing ada anak nawang. I Arok idihina tulung. Pekak sanglir maan seger ajebos. Pamutné kompor mragatang.

Orahin tiang ia ka dokter. Tusing pesan nyak. Dokteré orahanga duegné maang ubad dogén. Tusing nyegerang. Ia duegan tekén dokter.

Ia ngaku lakar nunas ubad di semané. Di Prajapatiné. Tiang nyak dogén marengin. Padalem masih ia. Ia pules di pamuunné. Untat-untit. Makejang léak kaukina. Léak selem, léak putih, léak barak, léak pelung. Ia nantangin soroh léaké. Tiang ané takut. Bulun kalong tiangé jering-jering. Ben kaliwat takuté tiang malaib. Bin maniné ortané mabiayuhan. I Arok orahanga kalah masiat di semané.

Diastun ia taén dadi tukang copét, demen mutang. Nanging ia dadi pamangku masih. Krama banjaré ngaénang banten pangabénan cenik. Asal misi bubuh pirata dogén ajak maan tirta pangentas kanggo suba.

Majalan pangabénanné I Arok. Abesik tusing ada ané ngelingin. Buina I Arok tusing nyandang elingin. Jelema demen mamaling dugasné enu seger. Majalan atmané I Arok. Makejang tepukina. Tegal Panangsar tepukina. Ia maan daldala ditu. Kanti pesu getih. Enu masih kuat. Ben ingetné ngelah besi kuning. Ngliwatin titi ugal-agil. Ia tusing takut. Ia suba biasa. Krana pepes ngecosin tembok timpal. Tepukina kayu curigané suud madon keris. Nanging madon taji. Mara keto inget ia tekén awakné dugasné enu idup. Liu ngelah taji. Ia makeneh. “Ené mirib tajiné dugasé idup.” Ia tusing nyak ngocokang. Jejeh ulungina.

“Mirib ené madan neraka.” Ia makeneh-keneh. Ia majalan. Tepukina lantas kawah cambragohmukané ané kebus. Malongkah-longkah. Suba kudang atma kadén malablab ditu. I Arok tusing jejeh. Inget dugasné idup. Pepes mamaling. Nyandang maan neraka. Satondén ia cemplunganga, sagét ada anak tulung-tulung. Ngaku reraman iané. Ané ngardi ia. I Arok bengong. Ia inget tusing nawang bapanné ané sujati.

“Tiang tusing ngelah bapa.”

“Ngujang tusing ngelah? Yén sing ngelah, dadi bisa lekad?”

“Mémén tiangé ngorahang, ajak liu ané ngelahang.”

“Beneh pesan. Sakéwala ané nadiang tuah abesik. Jani tulungin bapa.”

“Kalingké nulungin bapa. Nulungin awak tiangé dogén tusing nyidayang.”

“Eda kéto! Apang énggal bapa magedi uli dini. Laksanan bapanné ipidan ngranayang tusing nepukin suarga.”

“Péh, di subané dadi atma mara inget tekén panak. Dugasé i raga enu idup. Tusing pesan ada nyak ngakuin i déwék. Kanti I Mémé jengah gati kenehné.” I Arok ngrieng.

“Mémén tiangé dija?”

“Ento di duri.”

Mara makipekan ka duri tepukina céléng selem kutal-kutil. I Arok makesiab. Mara usudina tekén I Arok magenti dadi méméné. Lantas orahina nulungin anaké ento. Kedengina tekén I Arok. Mara kedenga biin makesiab I Arok. Anaké ento maprucut, mabusana putih-putih. Tur ngraos cara anak keta.

“ Ba…bapa, a…. ané ….. melingin Mé… mé… Mémén ceningé.”

(IBW Widiasa Kenitén)

Contoh 2

Pegatin Yusa

Enggal-engalan,kadek suri malaib ngentasin pakarangan umahne. Pakantennyane seneng pisan sambilang nyingakin piala ring tangane sakadi ia suba tusing sabar pacang ngenahang pialane ento ngajak memene lan muktiaang hoby sepak bola sane ia ajuman sida ngemolihang prestasi . “Meme…me….kadek mulih,” ucap kadek suri cara mageluran sambilang mukak pintu.

Kadek tengkejut mare mukakin pintu liu anake negak metimpuh ngebekin ruangan tamune kadek nampekin, saget  kadek nyingakin  memene ngeling sigsigan ngaukin adanne.

”meme…. meme kenapa? Ne kadek me ne piala ane janjiang kadek ibi, kadek maan juara 1 meme…,” geluran kadek suri saha sengsaya. Nangging rupan ipun nenten wenten sane  mirenggan gelurannyane , rumasuk memene tangisne nyansan  ngerasang tonden masih tawang kadek suri indik  napi sane wenten, saget ia ningehang munyin sirine mobil ambulan sakadi nampekin  ka pekarangan umahne. Tusing mekelo pintu umahne mabukakan lan anakke meseragam putih – putih mecelep nandu jadma, lantas  ngenahang angga jadmane punika ring meja ruang tamune. Akecap umahne uyut. Memene sayan  ngerasang ngeling. Dek………. Panak meme ……..,” geluran memene sambilang ngelut jadmne punika. Kadek suri nyangsan penasaran, lan maakin memene. Makesyab ia nyingakin angga jadma ring mejanne punika sing ja lian anggan nyane.

“Meme… ada apene adi dek buka kene….,” ucap kadek suri ring kenehne konden telah tengkejutne kadek suri mirengang anake ane maseragam putih punika mabebaosan sareng memene.

“Ibu tiang sampun mautsaha,nanging pengumpalan getih ring otak okan ibu banget parah,ampurayang tiang.okan ibu sampun ngalain,”raosne petugas sedih.

Kadek mare nawang kejadiannyane.ingetan nyane mangulayang ring kejadian punika akedik ring lapangan sepak bola kadek suri sane dados pagar betis mautsaha ngementangin gawang mangda nenten wenten gol saking pihak lawan.sadurungne ia nanin nyingakin bola sane mangulayang sadurung akhirne ngenain sirahne sajeroning ia makecos lan malikang awakne.selanturne ia tusing sida ngingetang.

Halaman Berikutnya
Berkomentarlah secara bijaksana dan bertanggung jawab. Komentar sepenuhnya menjadi tanggung jawab komentator seperti diatur dalam UU ITE
Laporkan Komentar
Terima kasih. Kami sudah menerima laporan Anda. Kami akan menghapus komentar yang bertentangan dengan Panduan Komunitas dan UU ITE.
Laporkan Komentar
Terima kasih. Kami sudah menerima laporan Anda. Kami akan menghapus komentar yang bertentangan dengan Panduan Komunitas dan UU ITE.
92.0 fm
98.0 fm
90.4 fm
102.6 fm
93.3 fm
97.4 fm
98.9 fm
101.1 fm
96.0 fm
96.7 fm
99.8 fm
98.9 fm
98.8 fm
90.8 fm
97.5 fm
91.3 fm
94.4 fm
91.8 fm
102.1 fm
98.8 fm
95.9 fm
88.9 fm
101.8 fm
97.8 fm
101.1 fm
101.8 fm
101.1 Mhz Fm
101.2 fm
101.8 fm
102.1 fm
Verifikasi akun KG Media ID
Verifikasi akun KG Media ID

Periksa kembali dan lengkapi data dirimu.

Data dirimu akan digunakan untuk verifikasi akun ketika kamu membutuhkan bantuan atau ketika ditemukan aktivitas tidak biasa pada akunmu.