5 Contoh Pidarta Bahasa Bali Lengkap, Beragam Tema, dan Singkat

30 Januari 2023 14:00 WIB
Contoh pidarta bahasa Bali.
Contoh pidarta bahasa Bali. ( Kompas)

Sonora.ID - Dalam artikel ini kita akan membahas mengenai pidarta atau pidato dalam bahasa Bali.

Melansir dari laman KBBI V, pidato merupakan sebuah cara pengungkapan pikiran dalam bentuk kata-kata yang ditujukan kepada orang banyak.

Isi pidato dengan berbagai tema yang diusung tersebut pun dapat bertujuan untuk menginformasikan, mengajak atau menghibur para pendengarnya.

Di bawah ini pun kumpulan contoh pidarta dalam bahasa Bali yang dapat kamu jadikan sebagai referensi.

Baca Juga: Apa Arti Om Shanti Om yang Viral di Media Sosial?

Contoh Pidarta Bahasa Bali

Contoh 1

Om Swastyastu

Bapak Kepala Sekolah sane wangiang titiang.

Bapak lan Ibu Guru sane baktinin titiang.

Miwah Para Sisia sami sane kusumayang lan tresnasihin titing.

Angayubagia pisan titiang polih ngemiletin pacentokan mapidato puniki. Titiang uning ring padewekan belog, jugul apunggung, tur pangkah milu-milu tuung. Meled manah titang sareng ngrameang Wali Warsa sekolah.

Para semeton sinamian, pakrimikan para penglingsire, muah surat kabare mungguing kawentenan I raga, para truna trunine sampun keni pinungkan kemerosotan moral, wastanin titiang ngandap-ngesorang kasusilaan. Wiakti makeh pracihnan ipun, umpami: kaping siki, para gurune pakrengkeng pakrimik, ngandikayang hasil evaluasi para sisiane mangkin makeh sane ring sor patakon, tur kocap tan prasida urukang. Jengah manah titiang miragiang indike puniki. Praciri kaping kalih, makeh para trunane oneng mapunyah-punyahan, katagihan tuak arak, miwah miras sane tiosan. Yening sampun punyah, napi malih sampun keni narkoba, narkotik obat berbahaya punika.

Meweh sampun nambanin meweh sami, rerama, kluarga jantos banjare taler keni pakeweh. Yening sampun punyah, munyine ngawag, parisolah ngapak-apak, ngadug-adug. Pedih rasane ngatonang indike puniki. Praciri kaping tiga, para sisiane makeh katelimpung matungkas majaguran ring margi-margi sareng sami sisia ngawinang paiketan para sisiane belah buyar, ngicalang kagilikan masemeton sejeroning sisia. Yening nglimbak patungkas puniki prasida nguugang Negara Kesatuan I ragane. Pracihna kacatur, inggih punika parilaksana tan manut gama, bebas tanpawates sajeroning truna-truni, sane mapuara ngusakang paridabdab masekolah. Jejeh ngeri titiang ngrawatang di mata parisolah sakadi puniki.

Para semeton sinamian, titiang nunas pangampura, santukan titiang ngelanturang sane wastanin titiang ngandap-ngesorang kasusilan truna-trunine I wau, menawi I raga keni silih sinunggil ipun. Nangin dumadak para sisa iriki bebas saking catur mala punika. Ngiring mangkin midabdabin mangda pinungkan I wau tan nglahlah ngrangsuk ring padewekan. I raga para sisia patut eling ring swadarmaning sisia, inggih punika seleg malajah, sumungkem ring pituduh rerama, susrusa ring pawarah guru. Wantah ring mungpung truna pinih becika murukang rage.

Kaping kalih dohin punika sne mawasta miras sane makrana punyah, miwah narkoba sane makrana ngreredang bayu miwah tuuh. Ketiga ngiring sareng smi eling ring raga. I raga masemeton sareng sami ring sajebag Negara Indonesia Impasin pisan punika sane makrana biuta sajeroning pagubugan para sisia. Makeh sane patut laksayang, sane ngawerdiang dewek, umpami macentok seni budaya, macentok mapadu olah raga, macentok sajeroning iptek muah sane lianan. Kacatur patut eling ring sesame sane manggeh kasusilan. Kelidan gegodane sane prasida ngusakang katelebane nguruh kaweruhan, pagehin ragane antuk budi pakerti sane becik, keret indriane tur poras-poras masuitra.

Inggih asapunika atur titiang ngindikang menakadi Ngrajegang Ksusilan, make kirang langkung lan manawi wenten tan manut ring arsa, sekadi unjuk lungsur, anggah ungguhin basa, titiang nunas geng rena sinampura. Pinaka pingintat atur titiang antuk parama shanti,

Om Shanti Shanti Shanti Om

Contoh 2

"Om Swastiastu"

Bapak Kepala Sekolah sane baktinin tiang

Bapak-Bapak taler Ibu-Ibu Guru sane wangiang titiang

Bapak Ibu KTU miwah Staf sane kusumayang titiang

Miwah Para Sameton Sisiane sami sane tresnasihin titiang

Angayubagia uningayang titiang majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, santukan wantah sangkaning asung kertha wara nugrahan Ida mawinan titiang prasida kacunduk ring ida dane sareng sami sakadi mangkin. Ring galahe sane becik puniki, titiang jagi nyeledihin Kelas III-ne matur samatra nganinin indik "Rahina Wanti Warsa utawi Hari Ulang Tahun" sekolahan druwene.

Bapak Kepala miwah Ida Dane sinamian sane wangiang titiang

Ri tepengan panegara druene keni krisis moneter kadi mangkin, janten pisan para sisiane sane ngranjing iriki patut sareng sami rumasa siaga utawo prihatin, santukan para lelingsir druene wenten ring kawentenan sane dahat meweh. Maka sami ngarasayang mungguing kadi rug jagate mangkin. Napimalih sasampun bom ring Kuta, kasambungin raris antuk Perang Teluke sane janten mawinan krisis monetere tan papagatan. Punika sane mawinan kadi sayan bingung rakyate sami.

Ring rahina wanti warsa utawi ulang tahune puniki, titiang ngiring para sameton sisiane sami sareng mikayunin mungguing iraga nenten dados ayem, nenten dados males-males, nenten dados manja, tur nenten dados maebuh-ebuhan utawi poya-poya. Patut rajin nyarengin i rerama magarapan, rajin malajah mangda wenten anggen bekel nglanturang uripe ka pungkur wekas. Pupuh Ginantine maosang,

"Kawruhne luir senjata,

Ne dadi prabotang sai,

Kaanggen ngaruruh merta,

Saenun ceninge urip."

Pamekas iraga patut eling ring swadarmaning sisia, patut seleg malajah manut sloka "Taki-takining sewaka guna widya" utawi "Masa muda masa belajar". Yening sampun sareng sami jemet malajah janten generasi druene pacang sayan mautma sane pacang nyanggra wewangunan panegarane wekasan.

Bapak Kepala Sekolah, Bapak/Ibu Guru miwah Sameton sami sane baktinin titiang

Titiang nunas ring para gurune makasami mangda ring kawentenan panegara druene sampun rusak kadi mangkin, nenten surud-surud micayang pangweruhan sane mautama saha sareng mapaica pendidikan budi pekerti ring titiang sareng sami mangda ka benjang pungkur para sisiane dados manusa pawangunan sane sadudharma utawi bermoral suci miwah berbudi pekerti luhur maka tulang punggung pawangunan wangsa miwah panegara. Titiang sareng sisiane sami matur suksma mantuk ring kalanggengan kayun Bapak/Ibu Guru sane yukti-yukti pinaka Pahlawan Tanpa Tanda Jasa. Dumogi Ida Sang Hyang Widhi Wasa sahasa ngawales kapitresnan Bapak/Ibu mawinan sayan ngamecikang kawibawan sekolah druene ring parajanane sami. Raris majeng ring para sisiane sami titiang nunas mangda susrusa bhakti ngastawa Hyang Widhi saha misadia nglaksanayang saluir tata tertib sekolahane mangda prasida mangguh kadigjayan.

Inggih, Bapak Kepala Sekolah miwah Bapak/Ibu Guru taler Sameton sisiane sami

Kadi asapunika titiang prasida maatur-atur ring galahe sane becik puniki, dumogi wenten pikenohnyane. Manawi akeh kaiwangan atur titiang, lugrayang titiang nglungsur gung rena pangampura.

Om Santih Santih Santih Om.

Baca Juga: Contoh Pidato Bahasa Sunda tentang Sopan Santun yang Sesuai Struktur

Contoh 3

Om Swastyastu,

Semeton, idadane sareng sami sane prasida rauh ring genah puniki.

Titiang merasa gargita pisan, duaning ratu ida dane prasida kacunduk, tur samian kapica karahayuan, seger oger.

Ring tepengan sekadi mangkin, titiang jaga ngaturang ring ajeng pamiarsa sareng sami ngeninin indik lingkungan, yening aturang titiang ring sastra bali inggih punika palemahan wiadin lingkungan Palemahan pinaka silih sinunggil pahan ring Tri hita karana. 

Tri Hita Karana punika nenten sios malih wantah tetiga sane prasida ngranayang iraga rena. Titiang nenten panjang atur indik tri hita karana, nanging pabaosan ring patemon titiang sareng iratu sareng sami ring galahe puniki cutetang titiang jaga ngaturang indik sampah. 

Sampah, luwu, mis wiadin barang sane sampun nenten dados kaanggen malih, wiadin sane sampun tan maguna malih. Umpamini pun bungkos roko, bungkus jaja, miwah sane lenlenan.

Ratu ida dane sareng sami.

Sampah wiadin luwu punika wenten duang soroh, inggih punika:

  • Luwu organik, inggih punika luwu sakeng entik-entikan sane marupa don-donan, carang kayu, wohwohan. Tain buron sekadi kambing, sampi miwah sane lianan, nika ngranjing ring luwu organik. Luwu organik punika, yening jagi kaolah malih, nika dados lemek wiadin pupuk ring raos mangkine. 
  • Luwu anorganik, inggih punika luwu sane sakeng tan entik-entikan. Minakadi belahan kaca, belahan pucung lan keramik, barang sakeng besi, plastik, miwah akeh sane tiosan. Ring pahan puniki taler ngranjing sampah radioaktif.

Pamiarsa sareng sami.

Indayang mangkin uratiang ring palemahan duene soang soang. Ring genah makarya wiadin kantor, ring umah jero puri griya soang-soang. Ring margi ring angkutan umum, miwah ring genah sane tiosan. Ring pura manawi. Akeh kantun wenten sampah/luwu mabrarakan, ngardi palemahane nenten asri. 

Yening luwu ring margine punika yening sampun ngempetin jlinjing, nika makardi toyan sabehe meluab ke margine, ngantos ka paumahan, napi malih yening sabehe ageng. 

Ngiring macecingak malih, luwu ring tukade, ring danu, ring pasisi wiadin pasih, ring genah-genah sioasan ring pasar umpaminipun. Asapunapi kawentenanne?

Indik luwu wiadin sampah puniki sobyahang titiang ring ajeng sameton sareng sami, tuah ngentenin komanten. Mapan sareng sami sampun uning.

Sane dahat patut kauratiang mangkin, sapunapiang sampah wiadin luwune punika? Sampunang dumun indik luwu sane wenten ring tukad, ring danu, ring margi. Ngiring luwu sane wenten ring kantor, jero, umah, puri, griya soang-soang sane becikang dumun. 

Luwu ring paon, pawaregan, perantenan. Luwu sane marupa gluwang (kertas), plastik, luwu plalian alit-alit duwene, luwu pecah belah sekadi meka, pucung, keramik, wiadin barang siosan. Nika iringang titiang ratu ida dane mangda uratian, mangda kawikanin. Riantukan luwu sane wenten ring paumahan punika sane pinih akeh.

Niki tunasang titiang ring sameton sareng sami, mangda sampah wiadin luwu ring paumahan soang-soang prasida katitenin mangdane palemahan wiadin lingkungan duene tetep asri lan lestari.Yening paumahan soang-soang sampun prasida asri, pastika lingkungan wiadin bebanjarane taler asri tur lestari.

Ratu, idadane sareng sami, pamekasne aturang titiang ngiring sareng sami uratian ring sampah wiadin luwu puniki, mangdane palemahane prasida asri tur lestari.

Titiang nentan panjang atur malih. Iratu ida dane sareng sami sampun ngawikanin. Titiang wantah mapinget komenten, sira ugi wenten sane lali.

Inggih ratu ida dane para pamiarsa lan pemilet sinamian.

Wantah asapunika titiang prasida matur ring ajeng pamiarsa. Dumogi napi sane aturang titiang wenten pikenoh ipun. Ampurayang indik basa basita paribasa, sor singgih basan titiang nenten manut ring sarejoning manah.

Puputang titiang antuk parama santhi

Om Santhi, Santhi, Santhi, Om.

Contoh 4

Kepala SMAN… sane dahat kesumayang titiang.

Bapak lan ibu guru SMAN … sane wangiang titiang.

Para sisya SMAN… sane tresnasihin titiang.

Pinih ajeng, lugrayang titiang ngaturang angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, santukan asung kertha waranugrahan Ida, titiang sareng ida dane sami mangkin prasida polih mekunyit dialas ring Aula SMAN …i puniki. Sedereng titiang ngawitang pidarta ne mangkin, ngiring ulengan pikayun melarapan antuk pangastungkara panganjali umat Om Swastiastu.

Ida dane sareng sami sane kesumayang titiang, ring galah sane becik puniki titiang jagi matur nganinin indik “Ngelestariang Seni & Budaya Bali”. Seni budaya Bali sampun makembang becat gati wireh prasida wenten sane saking alit sampun kapicayaning seni, seni musik tradisional Bali, seni Tari, utawi seni lukis Bali. Napi malih ring jagat sekadi mangkin, kesenian Bali punika sane jakti ngranayang Bali terkenal ring dura negara mawit kacingak ring internet, taler sane ngranayang tamu dura negara punika melancaran ka jagat Baline. Akeh contoh sane prasida kecingak ring parindikan sekadi mangkin, minakadi tradisi budaya Baline sane kalalian, minakadi alit-alit sane nenten resep ring anggah ungguhing basa Bali napi malih ring nyurat aksara Bali.

Contoh ring ungkur punika prasida ngranayang budaya Bali ne sayan-sayan surup utawi ilang. Mangda nenten sekadi punika, ngiring sareng sami ngelestariang budaya lan seni Baline mangda tetep urip lan me-taksu tur lestari.

Inggih Ida dane sareng sami sane wangiang titiang, dumogi napi sane kabaktayang tityng mapikenoh majeng ring ida dane sareng sami. Wantah asapunika sane antuk titiang ngaturang. Akeh tityang matur, tur akeh iwang tityang, yening sekadi punika titiang nunas geng rena sinampura ring wenten karaos titiang sane nenten manut ring manah. Sineb titiang antuk Parama Shanti,

Om Santhi Santhi Om

Contoh 5

Suksma aturang titiang majeng ring pengeter acara antuk galah sane kapaica ring titiang.

Sedurung titiang ngelanturang atur ngiring pinih ajeng iraga sareng sami nunas ica majeng ring ida sang Hyang Widhi, duaning sangkaning paswecan Ida presida raris iraga mesadu ajeng ring galahe tur genahe sane becik puniki.

“Om Swastiastu”

Sane wangiang titiang bapak camat ......

Sane wangiang titiang Bapak Perbekel.....

Sane Wangiang titiang Kepala Sekolah .........

Sane wangiang titiang staf dewan guru Sekolah ....

Sapunika taler ida dane sareng sami sane ten presida ojah titiang saka siki sane dahat suksmayang tur tresna asihin titiang.

Ida dane sareng sami,

Ring rahina mangkin 17 Agustus …

Kelaksanayang acara Peringatan Hut Kemerdekaan Republik Indonesia sane kaping ... dumogi sangkaning acara peringatan puniki presida raris semangat patriotik pahlawan kemerdekaan katulad olih para warga ring sejebag jagat Indonesia pamekasne oleh para yowana. 

Napi ke mawinan wenten pengaptin titiang kadi asapunika? Duaning acara peringatan puniki madwe kasuksman sane becik pisan inggih punika mawit acara peringatan puniki iraga presida pacang uning tur eling ring jasa para pahlawane punika. 

Raris yening sampun setata eling ring jasa para pahlawan, pastika sampun iraga nenten pacang ngusakin panegara puniki.

Ida dane sareng sami taler dewek titiang patutnyane setata miara panegara indonesia sane sampun merdeka puniki antuk ngemargiang wewangunan. 

Wewangunan punika nenten ja wantah ring fisik kemanten. Mental spiritual iraga patuut taler kewangun mangda sida raris meparilaksana sane becik sane manut ring perundang-undangan ring Indonesia. Yening sampun iraga presida ngemargiang wewangunan punika, pastika sampun arwah para pejuang kemerdekaan ngemolihang napi sane sampun dados pengapti para pejuang punika.

Inggih ida dane sane wangiang titiang, asapunika presida antuk titiang nartayang indik kasuksman Acara peringatan HUT RI ke … puniki. 

Ngiring ngawit saking mangkin, iraga sareng sami setata miara keasrian panegara indonesia tur mawit saking wewidangan iraga soang-soang. Yen prade wenten atur titiang sane nenten mungguh ring pekahyunan, titiang nunas geng rna pangampura.

Maka wasananing atur, sineb titiang antuk parama santih.

“Om Shanti Shanti Shanti Om.”

Baca Juga: 6 Contoh Geguritan Bahasa Jawa tentang Sekolah Lengkap dengan Artinya

Baca berita update lainnya dari Sonora.id di Google News.

Berkomentarlah secara bijaksana dan bertanggung jawab. Komentar sepenuhnya menjadi tanggung jawab komentator seperti diatur dalam UU ITE
Laporkan Komentar
Terima kasih. Kami sudah menerima laporan Anda. Kami akan menghapus komentar yang bertentangan dengan Panduan Komunitas dan UU ITE.
Laporkan Komentar
Terima kasih. Kami sudah menerima laporan Anda. Kami akan menghapus komentar yang bertentangan dengan Panduan Komunitas dan UU ITE.
92.0 fm
98.0 fm
90.4 fm
102.6 fm
93.3 fm
97.4 fm
98.9 fm
101.1 fm
96.0 fm
96.7 fm
99.8 fm
98.9 fm
98.8 fm
90.8 fm
97.5 fm
91.3 fm
94.4 fm
91.8 fm
102.1 fm
98.8 fm
95.9 fm
88.9 fm
101.8 fm
97.8 fm
101.1 fm
101.8 fm
101.1 Mhz Fm
101.2 fm
101.8 fm
102.1 fm