Sonora.ID - Simak referensi kultum subuh bahasa Jawa berbagai tema yang telah kami rangkum dari berbagai sumber.

Kultum menjadi hal yang lumrah ada di bulan Ramadan.

Selain di waktu menjelang buka puasa, kultum juga biasa disampaikan di waktu setelah sholat subuh di bulan Ramadan.

Kultum disampaikan dalam berbagai tema.

Berikut beberapa referensinya.

Baca Juga: Syarat dan Cara Penukaran Uang Baru untuk Lebaran 2025, Cek di Sini!

• Kultum Subuh Bahasa Jawa: 1. Hikmahe Poso Ramadan

Monggo sami taqwo lan taat dumateng Gusti Allah, wonten ing pundi kemawon kawontenan kito, rame utawi sepi, kanthi tansah nindakaken sedoyo perintah lan nebihi sedoyo awisanipun, supados kita tansah pikantuk rahmat lan kanugrahan saking Gusti Allah, Amiin.

Wonten lebete poso wulan Ramadhan katah kesaenan ingkang saget diunduh. Miturut Al-Qur’an bilih hikmahe poso nggih meniko supados kito langkung taqwo dumateng Allah. Wonten surat al-Baqarah dipun dawuhake:

يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُوْنَۙ

Artosipun: Hai wong-wong kang podo iman, diwajibake tumrap siro kabeh poso kang wis diwajibake tumrap wong kang sakdurunge siro, supoyo siro bertaqwa. (Al-Baqarah 183)

Saking meniko kito ingkang sampun mbiasa’aken ibadah poso saben wulan Ramadan punika ampun ngantos poso kito namung ngempet dahar lan ngunjuk kemawon, nanging kedah saget nambahi taqwo kita dateng Allah. Kranten katah tiyang ingkang ngelampahi poso namung angsal ngelak lan luweh, kranten mboten saget nggayuh hikmahe poso. Kanjeng Nabi dawuh:

عَنْ أَبِي هريرة قَالَ رَسُوْلُ اللهِ صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ رُبَّ صَائِمٍ لَيْسَ لَهُ مِنْ صِيَامِهِ إَّلا الْجُوْعِ وَرُبَّ قَائِمٍ لَيْسَ لَهُ مِنْ قِيَامِهِ إِلَّا السَّهَر (رواه النسائي)

Artosipun: Saking Abu Hurairah, Kanjeng Nabi dawuh, pinten-pinten tiyang poso mboten angsal ganjaran, kejobo luwe lan ngelak. Pinten-pinten tiyang sholat wengi mboten angsal ganjaran kejobo ngelilir wengi kemawon (HR An-Nasai).

Milo, poso punika mboten namung ngempet ngelak lan luwe, ananging ugi nggulo wentah jasmani lan ruhani. Kelawan poso kito kedah ngelatih sabar, lan ngempet sedoyo kekarepan keenakan ingkang saget mengku doso ingkang dados kesenengane howo nafsu. Pramila poso kita ampun ngantos namung nahan tutuk saking perkawis ingkang lumebet kemawon, ananging ingkang langkung penting nggih meniko njogo tutuk saking perkawis ingkang awon, kados guneman olo, adu-adu, rasan-rasan lan goroh.

Hikmah lintune, poso Ramadlan ndidik kita supados ningkataken sifat kumawula kanti amal ibadah soho amal sosial, kerono saklebetipun wulan Ramadhan kito mboten namung poso kemawon, ananging ugi ngatahaken ibadah kados shalat tarawih dalunipun, tadarus Al Qur’an, giyatipun pengaosan, mekaten ugi amal sosial, kados ngatahaken shadaqah, silaturrahim, ngabekti dateng tiyang sepuh, welas asih dateng sederek lan sanesipun, ingkang sedoyo wau saget kita raosaken, saget meningkat ketimbang wekdal sanesipun wulan Ramadhan.

Kedah dipun mangertosi bilih supados poso kita saget ngasilaken ganjaran, kito kedah mangertosi nopo ingkang dados syarate angsal ganjaran. Antawisipun syarate nggih meniko buko poso kanti dahar ingkang halal. Menawi buko kanti daharan ingkang haram, mongko mboten bakal angsal ganjaran, malahan panyuwunane bakal mboten dipun ijabahi lan bakal angsal dukone Gusti Allah.

Sejatose tiyang ingkang poso niku kados tiyang berjihad, artosipun bilih tiyang mu’min ing wulan Ramadhan ngelampahi jihad kaleh, inggih puniko:

1. Jihad kangge piyambake ing wekdal rahino kanti nindakkaken puasa.

2. Jihad ing wekdal dalu kanti nindakaken shalat malam, kados tarawih, tahajud.

Sinten mawon ingkang saget ngelampahi jihad kaleh kasebat lan netepi sabar. Insyaallah bakal dipun paringi ganjaran saking ngersane Gusti Allah.

Akhiron, monggo kito cancut taliwondo, ngguna’aken poso Ramadhan kanti sae lan nggadahi makno, soho ngasilaken hikmah ingkang katah tumrap kita sedoyo, soho ditompo wonten ngersanipun Allah

• Kultum Subuh Bahasa Jawa: 2. Puasa Ramadan 

Assalamualaikum wr wb.

Alhamdulillah nahmaduhu wa nasta’inuh, wa nastaghfiruh, wa na’udzu billahi min syuruuri anfusinaa wamin sayyiaati a’maalinaa, mayyahdihillahu falaa mudhillalah, wa mayudhlil falaa haa diya lah.

Asyhadu alla illaha illallah wahdahu laa syariikalah wa asyhadu anna muhammadan abduhu wa rosuuluh.

Dhumateng Bapak/Ibu Kepala Sekolah engkang kulo hurmati. Bapak Ibu Guru ingkang kulo hurmati ugi, sedoyo rencang lan hadirin engkang bahagia.

Poro hadirin hadirot ingkang kulo hurmati! Monggo wonten ing kesempatan meniko kulo lan panjenengan sedoyo sami muji syukur dumateng ngarsonipun Alloh SWT.

Kranten Alloh sampun paring Rohmat, Ni’mat dateng kito sedoyo ingkang arupi tetepipun Iman lan Islam. Ingkang kaping kalihipun mugiho Rahmat lan Salam Bahagia Alloh selalu dipun limpahaken kanjeng Nabi Muhammad SAW, poro ahli keluarga lan poro sohabatipun.

Poro Rawuh ! monggo kulo lan panjenengan sedoyo meniko samiyo ningkataken anggenipun taqwa dumateng Alloh SWT.

Tegesipun kito nindakkaken perintahipun, shoho nebihi dateng laranganipun, dene termasuk perintahipun Alloh inggih meniko : Alloh sampun majibaken dateng kito sedoyo inggih meniko nglampahi poso wonteng ing wulan Romadhon, Alloh sampun dawuh wonteng Al-Qur’an :

Ingkang artosipun : “He wong-wong kang podo iman, den wajibake marang siro kabeh nglakoni poso. Koyo dene den wajibake maring wong-wong sakdurunge siro kabeh. Supoyo siro podo taqwa” (Al- Baqarah : 183).

Pramilo saking meniko, monggo kedatangan wulan Romadhon meniko kito sambut kanti gembira. Kito penuhi mawi kegiatan-kegiatan, tadarrus Al-Qur’an, Shodaqoh dateng fakir miskin, lan sanes-sanesipun.

Dene ingkang pokok inggih meniko, wonten ing wulan Ramadhan meniko kito tindakaken poso kanti khusus’ khitmah, shoho nebihi larangan-larangan ingkang nimbulaken batalipun poso.

Kados dene guneman ingkang awon, ngrasani tiyang sanes, lan lmtu-hntunipun. Kranten menurut sebagian Ulama’, tembung poso meniko bahasa arabipun saking kata ingkang hurufipun wonten tigo. Inggih meniko huruf Shod, huruf Wawu lan huruf Mim.

Tigang huruf meniko anggadahei makna/arti piyambak-piyambak. Dene ingkang No. 1 (huruf shod) meniko sangking kata Shumtum ingkang artosipun meneng.

Berarti tiyang poso, meniko kedah meneng lisanipun saking guneman ingkang awon, utawi meneng saking ngrasani lan sanesipun. No. II (huruf Wawu) meniko saking kata Waro’un utawi Wiro’i.

Ingkang maksudipun bilih tiang poso meniko kedah wira’i utawi nebihi sangking perkawis ingkang haram, utawi perkawis-perkawis ingkang dipun cela/dipun wodho minggahipun syara’.

No. Ill (huruf Mim) meniko saking kata Malakun ingkang artosipun ngeker, utawi mencegah, tegesipun bilih tiang poso meniko kedah saget ngeker lan nyegah perkawis-perkawis ingkang ndadosaken batalipun poso. Poro hadirin hadirot ingkang kulo hormati !

Sak derengipun kulo akhiri anggen kulo matur, manggo sepindah malih, datengipun wulan Romadhon meniko kito isi kanti amalan-amalan ingkang sahe. Supados mangke medal saking wulan Romadhon kito angsal nilai-nilai ibadah ingkang sahe.

Sehinggo saget dipun sepunten duso-duso kito. kranten kanjeng ingkang sahe, sehinggo saget dipun sepunten duso-duso kito. kranten kanjeng Nabi dawuh :

Ingkang artosipun : “Sopo wonge jumenengi wulan Romadhon kanti Iman lan nuprih krono Alloh. Mongko den ngapuro duso-dusone kang wis kliwat”

Poro rawuh….kintenipun cekap semanten atur kulo sedoyo kelepatan, kulo nyuwun pangapunten lahir lan batin.

• Kultum Subuh Bahasa Jawa: 3. Lailatul Qodar

Assalamu’alaikum Wr. Wb.

Ingkang kawula hormati bapak ibu guru ingkang rawuh ten kelas niki. Pertami tami monggo kita sesarengan manjataken puja lan puji syukur dumateng gusti Allah ingkang maringi pinten pinten kenikmatan sainggo kita saged rawuh teng mriki.

Sholawat saha salam mugi katur dhumateng nabi Muhammad SAW, sumrambah dhateng kaluwarganipun para sahabat saha para pendherekipun.

Parasederek, wonten ing kelas menika, badhe kawula aturaken babagan Lailatul Qodar, setunggaling malem ingkang dipun mulyakaken dening Alloh SWT.

Satunggaling malem menika anugerah saking Alloh tumrap insane beriman ingkang bobotipun tanpa upami.

Kados ingkang sinebat wonten ing Al-qur’an surat Al-Qodar :1-5, wondene asbabun nuzul utawi sebab sebab tumurunipun Lailatul Qodar inggih punika midherek satunggaling hadits riwayat Ibnu Jarir ingkang asalipun saking mujahid inggih punika bilih ingkang jamanipun Bani Israil wonten satunggaling tiyang jaler ingkang anggenipun ngibadah wiwit wekdal ndalu dumugi enjangipun, lajeng jihad nglawan musuh ing siangipun.

Lelampahan wau dipun leksanakaken ngantos 1000 sasi. Tumunten lajeng Alloh nurunakensurat Al-Qodar ingkang negasaken bilih setunggal ndalu malem Lailatul Qodar ingkang sae tinimbang ibadahipun 1000 sasi tumrap Bani Israil wau.

Kangge ngadepi Malem Lailatul Qodar, Rosululloh SAW paring toladan, sabuk dipun kencengaken, keluwarga dipun gigah, dipun ajak ngathah ngathahaken ngibadah.

Lailatul Qodar dados tigang perangan inggih punika, setunggal ingkang paling inggil, inggih punika lailatul qodar ingkang saged kagayuh dening para nabi lan rosul.

Kaping kalih, tingkatan cukup inggil, inggih punika lailatul qodar ingkang saged kagayuh dening para ulama sufi.

Kaping tigo, tingkatan awam, inggih punika tiyang awam ingkang saged nggayuh kautaman lailatul qodar jiwanipun badhe istiqomah anggenipun nglaksanakaken dhawuh gusti Alloh lan nebihi laranganipun.

Kula raos cukup semanten pidato ingkang kawula aturaken. Menawi wonten kesalahan kula nyuwun pangapunten.

Wassalamu’alaikum Wr. Wb

Baca Juga: Syarat dan Cara Penukaran Uang Baru untuk Lebaran 2025, Cek di Sini!

• Kultum Subuh Bahasa Jawa: 4. Sedekah

Assalamu'alaikum wr. wb.

Sugeng dalu ingkang pitulungipunipun, para hadirin lan hadirat ingkang kados lan saget ngrasakake panjenengan punika kabeh amargi nikmat lan rahmat saking Gusti Allah ingkang Maha Agung.

Ingkang punika kaosipun kultum punika kabeh titimangsa punika sedekah. Sedekah punika salah sawijining pangrasahe saka lima pangrasahe Islamipun, sing nate sedulur, sholat, puasa, lan haji.

Sedekah saged dipunmaksudake minangka pangrakyate dumateng Allah SWT, lan ugi saget dianggep minangka siji saka carane dumateng sesami, lan punika kabeh isinipunipun kudu saged kanggo ajengan lan amal jariyah.

Sedekah punika saged dianggep minangka pangrakyate dumateng Allah SWT amargi saged nguripaken cipta lan rizki kanggo amal jariyah. Ingkang punika kaosipun kersa nyritakake, sedekah punika kudu dikaprawira lan kaprajuritaken.

Kanggo kaprawira, saged dipunsaosaken minangka salah sawijining upaya kanggo ngendikake diri saking godhong kesusahan, sedulur sing nduweni kesusahan.

Sedekah punika kudu kaprajuritaken supaya saged bisa kabehipun ora saged ngarepe kagem panjenenganipunipun. Sedekah kabehipun kudu saged dikawalipun saged banjur saged ditempati utawi disebar luwih kanggo sedulur sing nduweni kesusahan.

Ugi, sedekah kabehipun kudu saged dianggep minangka pangrakyate kanggo dumateng Allah SWT amargi punika kabeh isinipunipun bakal saged kasil kanggo amal jariyah.

Amal jariyah punika amal sing ngasilake manfaat lan kabehipun saged dikagungan utawi dikamulyake dening umat Islam. Contone saged ngasilake masjid, pondok pesantren, lan ugi saged ngasilake wakaf utawi yayasan sosial.

Amargi amal jariyah punika kabehipun saged kasugihan ingkang nduweni sifat lan saged kasil ngarepe dumateng Allah SWT. Lan, punika sedekah punika ora saged duwe ukuran lan besar kabehipun saged bisa kasil ngendi punika saged nduweni kesusahan.

Ingkang punika kaosipun kudu saged kersa ngajengake sedekah, banjur saged ndandani sedekah minangka pangrakyate kanggo dumateng Allah SWT lan sedulur sing nduweni kesusahan. Ingkang punika kaosipun papat kula kulo kultum bahasa Jawa punika kabeh titimangsa punika sedekah. Semoga kabehipun saged bisa Ingkang padha kula siraati, sedekah iku salah sawijining kewajiban sing disunatke maring umat Islam.

Sedekah iku kasunataning asal saka kata 'sadaqah' sing tegesipun kula siraati 'memberi dengan ikhlas tanpa pamrih'. Dheweke iku salah sawijining amal kebaikan sing wajib dipunani dumateng Allah SWT, amarga ngalor ngidul sampun dipunani saka para nabi sing lajeng disadur wonten ing Al-Qur'an.

Ingkang paling andhal ing menehi sedekah iku kudu tegesipun kita ngalih tangane utawa hartane kang sawetara kanggo sajroning sesama, kanggo wong kang boten suwun utawa wong kang boten duwe dhewe kang padha ngemong, kanggo misale saka ngurip-urip, lan kanggo sumangenipun kang sak kerep tanpa dipunangan-anganipun.

Sedekah iku kudu diwenehi kanthi nggawe ringkesan, uga kudu nggawe sing katrangan lan aturannya, supaya sedekah sing kita wenehi bisa ngabagusake jiwa lan kacahe dhewe.

Ingkang kudu dadi perhatian iku kudu dhateng besaran sedekah kang wenehi, kudu becik jangan sampun becik banget, lan kang penting ngasorake akeh sing maring sedekah.

Dheweke iku kabeh kudu didandani kanthi mrenehi sedekah saka hati kang ikhlas lan kudu gawe kanthi becik, ingkang salah sawijining alasane sapa-sapa bakal ingat kanthi dheweke nalika sedekah iku disebut- sebut.

Laku iku menehi sedekah kabeh kudu nggawe salawasna nggawe iku menehi seneng dumateng Allah SWT lan uga sing nerusake sedekah iku kang jroning ngarani manungsa.

Sedekah iku bisa dadi kewajiban kang bisa dilaksanakake setiap saiki lan kang bisa dadi sawijining cara kang saged dilakoni supados kita saged mendekatkan diri kepada Allah SWT lan membantu saudara ingkang membutuhkaken.

• Kultum Subuh Bahasa Jawa: 5. Nambah Berkah Ramadhan kelawan Maos Al-Quran

Pramilo monggo poro jamaah sedoyo sami ningkataen lan ngiataken raos takwa dateng Allah swt arupi nindaaken sedoyo ingkang dipun perintahaken deneng Allah swt lan nilaraken sedoyo ingkang dipun larang Allah swt. Takwo menikolah ingkang dados tujuan pokok saking ibadah puasa ingkang kito tindaaken sakmeniko.

Allah dawuh wonten ing Al-Qu'ran surat Al-Baqarah ayat 183:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ

Artosipun, "He wongkang podo iman diwajibaken kanggo siro kabeh puoso koyo dene diwajibaken marang wongkang sakdurunge siro supoyo siro takwo,"

Jamaah shalat subuh ingkang minulyo.

Takwo meniko raos wedi dateng Allah. Wedi ninggalaken perintahipun lan wedi nglakoni laranganipun. Raos wedi meniko saget kito kiataken kelawan taqarrub utowo nyedek dateng Allah swt. Sinaoso kito mboten saged mirsani Gusti Allah kelawan mripat kito, nanging Gusti Allah pesti mangertosi nopo ingkang kito lakoni wonten ing dunyo meniko.

Rasulullah ngendiko wonten ing setunggalipun hadits:

أَنْ تَعْبـُدَ اللَّهَ كَأَنَّكَ تَرَاهُ فَإِنْ لَمْ تَكُنْ تَرَاهُ فَإِنَّهُ يَرَاكَ

Artosipun, “Siro nyembah Gusti Allah seolah-olah siro ningali Gusti Allah. Moko nalikone siro ora ningali gusti Allah, temen setuhune Gusti Allah ningali siro." (HR Muslim).

Salah setunggalipun coro taqarrub dateng gusti Allah inggih puniko maos Al-Qur’an ingkang isinipun firman-firman Allah kangge ngemutaken kito sedoyo supados tetep lan ajeg wonten ing dalan petunjukipun. Lewih-lewih ngatahaken maos Al-Qur’an wonten ing wulan Romadhon ingkang penuh berkah meniko. Insyaallah kito saget angsal katah ganjaran lan nambah berkah puasanipun. Lewih saking meniko, insyaallah predikat takwo ingkang dados tujuan utama puoso saget kito pundut. Maos Al-Quran meniko dados salah setunggalipun ibadah ingkang utama.

Rasulullah dawuh wonten ing hadits ingkang dipun riwayataken An-Nu‘man bin Basyir:

قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: أَفْضَلُ عِبَادَةِ أُمَّتِي قِرَاءَةُ الْقُرْآنِ

Artosipun, “Rasulullah ngendiko: Sak apik-apike ibadah umatku moco Al-Qur’an.” (HR Al-Baihaqi).

Pramilo monggo wonten ing wulan Romadhon meniko kito katah-katahaken maos Al-Qur’an. Ingkang biasanipun sedinten selembar, monggo dipuntingkataken dados kaleh lembar. Ingkang biasanipun sedinten setengah juz, monggo ditambah dados sejuz sehinggo saged khatam Qur’an wonten ing wulan Romadhon. Kejobo maos Qur’an, kito ugi kedah ngangen-ngangen isi lan kandunganipun Al-Qur’an. meniko penting sanget kangge ningkataken raos takwo kito. Sedoyo ayat ingkang kito waos meniko nggadahi hikmah ingkang sae kangge sangu gesang kito wonten ing dunyo lan ugi akhirat. Mugi-mugi, anggenipun kito ningkataken kuantitas utowo jumlah waosan Al-Qur’an wonten ing wulan Romadhon meniko, kito ugi saged ningkataken kualitas gesang kanthi mahami lan nglaksanaaken nopo ingkang dipun tulis wonten ing Qur’an.

Meniko kultum ingkang saged kulo sampaiaken. Mugi-mugi Gusti Allah paring kekuatan dateng kito sedoyo kangge terus ngibadah kranten tugas utomo kito gesang wonten ing alam duniyo meniko mboten anamung kangge nyembah Allah swt.

Allah ngendiko wonten ing Al-Quran surat Ad-Dzariyat ayat 56:

وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْاِنْسَ اِلَّا لِيَعْبُدُوْنِ

Artosipun, “Lan ora aku (Gusti Alloh) dadeaken jin lan menungso kejobo kanggo ngibadah marang aku.”

Demikian beberapa contoh kultum subuh bahasa Jawa berbagai tema yang bisa jadi referensi. Semoga bermanfaat.

Baca berita update lainnya dari Sonora.id di Google News